Türkiye’nin yüzde 100 kenevirden iplik üreten tek tesisi olan Gümüşhacıköy Kenevir Fabrikası, 40 yıllık bir aranın ardından devlet desteğiyle yeniden faaliyete geçti. Paslanan ve üzeri örümcek ağıyla kaplanan makineler, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın (OKA) desteğiyle onarıldı ve üretime kazandırıldı.
Tesisin Tarihçesi ve Yeniden Doğuşu
1970’te kurulan Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi, el işçiliğiyle kenevir ürünleri üretiyordu. 1984’te büyüyerek kenevir elyafından iplik üretimine geçen fabrika, döneminin en modern makineleriyle çalışıyordu. Ancak hammadde eksikliği ve sermaye sorunları nedeniyle 1980’lerin sonunda kapanmak zorunda kaldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kenevir üretimini destekleme vaadi, fabrikayı tekrar ayağa kaldırmak için bir umut oldu. OKA’nın 2,7 milyon TL’lik proje desteğiyle tesis yenilenerek üretime başladı. Tadilat çalışmalarıyla birlikte makineler modernize edildi ve fabrika, “Unutulmaya Yüz Tutmuş Kenevir Yetiştiriciliğinin ve Sanayisinin Canlandırılması Projesi” kapsamında tekrar hayata döndü.
Kenevir Üretimi ve Bölgesel Kalkınma
Projeye sürdürülebilirlik sağlamak amacıyla, Türkiye’nin en büyük tekstil firmalarından biri dahil edildi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi iş birliğiyle çiftçilere kenevir tarımı eğitimi veriliyor ve sözleşmeli kenevir üretimi teşvik ediliyor. Eğitimlerde, kenevirin tekstil, tıp, kozmetik, savunma sanayi ve gıda gibi alanlarda önemli bir ürün olduğu vurgulanıyor.
MEM Tekstil Teknik Müdürü Ahmet Oruç, tesisi tekrar işler hale getirmenin zorluğuna dikkat çekerek, “Her tarafı örümcek ağıyla kaplı tesisin çalışır duruma getirilmesi çok zor oldu, ancak şu an makineler üretime hazır. Deneme üretimlerine başladık ve her geçen gün daha iyi sonuçlar almayı hedefliyoruz,” dedi.
Bölgedeki Kenevir Ekosistemi Gelişiyor
Samsun ve Amasya merkezli bölgede, OKA’nın desteğiyle kenevir ekosistemi oluşturuluyor. Tohum ıslahı, entegre işleme tesisi, Ar-Ge çalışmaları ve sözleşmeli çiftçilik uygulamalarıyla, 2020’de 14 dekarlık alanda yapılan kenevir üretimi, 2023 yılında 1.758 dekara yükseldi.
